Is de slang gevaarlijk?

De meeste mensen zijn bang voor slangen maar eigenlijk zijn slangen niet zo gevaarlijk. Als je een slang niet door hebt en niet ziet dan gaat hij je gewoon zo voorbij. Slangen beschouwen mensen niet als prooien en gaan ze liever uit de weg. Alleen als een slang wordt aangevallen zal hij bijten. De meeste slangen zijn ongevaarlijk.

Je hoeft niet bang te zijn voor gifslangen. Er is er niet eentje die mens op het menu heeft, en geen enkele zal ooit een mens achtervolgen. Omgerekend kan een inland taipan met één beet honderd volwassen mensen doden. Sterker nog, er is niet één dodelijk slachtoffer van de inland taipan gedocumenteerd. Waarom niet? Om te beginnen leeft de slang in een gebied waar nauwelijks mensen komen: de outback van Australië. In dit woestijnachtige binnenland zijn de temperaturen extreem en het water schaars. Geen aantrekkelijke plek voor mensen, dus. De kans dat je een inland taipan tegenkomt is daardoor erg klein. Daarnaast heeft het dier een erg rustig karakter. In tegenstelling tot zijn neef aan de kust (Oxyuranus scutellatus), die sneller voor de verdediging kiest, zal de inland taipan veel liever het hazenpad verkiezen boven het verspillen van zijn kostbare gif. Toch heeft de zaagschubadder, net als de inland taipan en alle andere gifslangen, niet de intentie om mensen te doden. Een beet is voor de reptielen een laatste redmiddel. Ze hebben immers geen armen of benen waarmee ze zich kunnen verdedigen. Aan ons de taak om deze dieren te respecteren en gepaste afstand te houden, en (in de tussentijd) de vele mythes en misinformatie over deze geweldige dieren de wereld uit te helpen.

Slangen zijn heel schuw, dus ze komen sowieso niet uit zichzelf naar jou toe. Ze bijten alleen als ze zich bedreigd voelen, bijvoorbeeld als ze plotseling worden opgepakt. Het is niet onbestaanbaar dat het toch gebeurt. In het geval van de gladde slang en de ringslang is er niet zoveel aan de hand. Die zijn niet giftig. Een beetje jodium en een pleister zijn dan genoeg. Bij de adder is het een ander verhaal. Die is wel giftig. Soms wordt een beet van een adder vergeleken met de steek van een wesp, maar die vergelijking gaat echt niet op. Het gif van een adder kan echt wel wat meer veroorzaken dan een wespensteek. Het verschilt ook per persoon, sommige mensen zijn allergisch zonder dat ze dit zelf weten. Ook de plek waar je gebeten wordt en de samenstelling van het gif van de adder in kwestie zijn van invloed op hoe ernstig de beet is. Als zoiets gebeurt, is het altijd verstandig om 112 te bellen. En vooral ook rustig blijven, zodat het gif zich zo min mogelijk kan verspreiden. Dat je de ambulance moet bestellen, betekent niet dat je meteen het loodje legt na zo’n beet. Nee, het is geen koningscobra of iets dergelijks. Maar serieus nemen moet je het wel.

Addergif is pijnlijk en soms zelfs dodelijk. De meeste adders in Europa, waaronder de gewone adder, hebben hoofdzakelijk cytotoxisch gif. Dit beschadigt geen cellen en weefsels. Het gif kan zorgen voor pijn, plaatselijke zwelling, blaren en soms zelfs weefselsterfte en interne bloedingen. Daarnaast zijn er ook enkele soorten die neurotoxisch zijn en gevolgen hebben voor het zenuwstelsel. Het gif van sommige adders, zoals de zandadder, kan zonder medische behandeling fataal zijn voor mensen. Maar wees gerust: adders bijten alleen uit verdediging. Laat ze daarom met rust, kom niet te dichtbij en pak ze niet op. Adderbeten zijn extreem zeldzaam. Sterker nog, in Nederland zijn er sinds 1885 slechts drie sterfgevallen als gevolg van een adderbeet bekend. Kom je een adder tegen, bekijk hem dan vanaf een afstand.