Wat te doen als je een slang tegenkomt?

Als je de slang tegenkomt, wat moet je dan doen? Stichting Serpo geeft tips wat je het beste kan doen als je een slang tegen het lijf loopt. Blijf de slang in de gaten houden en laat hulpverlenende instanties waarschuwen. Blijf zelf op afstand. Probeer het dier niet te vangen. Blijf op meer dan 1 meter afstand van het dier. Sta je onverhoopt binnen de veilige afstand tot de slang blijf dan stil staan en geef de slang zelf de kans om weg te kruipen. Verjaag het dier niet maar blijf het op ruime afstand volgen. Laat het vangen over aan daarvoor opgeleide mensen.

Let op je eigen veiligheid. Probeer de slang niet zelf te vangen of te doden. Bel of laat 112 bellen. Volg de instructies van de meldkamercentralist. Verwijder ringen of knellende banden aan de arm of het been waarin gebeten is. Beperk lichamelijke activiteit en ga bij voorkeur zitten of liggen. Leg geen tourniquet aan op de getroffen ledemaat. Snij het gif niet uit de wond en zuig de wond niet uit. Koel niet met ijs.

Blijf altijd op ten minste twee meter afstand en beweeg heel rustig naar achteren. Beweeg niet te veel en blijf altijd kijken waar de slang naartoe beweegt. Slangen zijn dieren die heel erg op beweging reageren en dan angstig worden. Maar ook als de slang bang is, zal deze eerder wegvluchten dan aanvallen. Als mensen worden gebeten door een giftige slang, gebeurt dat eigenlijk altijd als ze de slang verstoren. Dus als ze die proberen te doden of te vangen. Doe dat dus absoluut niet. Wat wel handig is? Een foto maken. Dan kunnen experts je vertellen of het echt een slang is of niet. Als je op een veilige afstand staat van de slang, natuurlijk.

Kom je er toch 1 tegen? Blijf dan op gepaste afstand, lok het dier niet uit en probeer al helemaal niet om de slang op te pakken. Draag bijvoorbeeld altijd (hoge) dichte schoenen en het liefst een lange broek. Als het kan, neem een stok mee, want hiermee kun je slangen wegjagen en op afstand houden. Ga je in het donker op pad? Zorg dan dat je een zaklamp bij je hebt. Tot slot is ook je gedrag niet onbelangrijk. Stamp en praat hard, zodat je slangen afschrikt.

Als je oog in oog komt te staan met een slang, hoe kun je dan het beste reageren om een mogelijke en pijnlijke verdedigingsaanval te voorkomen? Als eerste moet je kalm blijven, dat leest makkelijk maar dat is niet altijd makkelijk in de praktijk. Als tweede moet je de slang niet aanraken of proberen weg te jagen, dan zal de slang zich verdedigen. Als derde moet je geen plotselinge bewegingen maken en als het kan stil blijven staan. Daarna moet je langzaam van de slang weglopen. Mocht je toch gebeten worden door een slang, probeer dan ten eerste te onthouden hoe de slang eruit ziet, die informatie hebben artsen nodig om de behandeling te bepalen indien het om een giftige slang gaat. Mocht je ooit een slang tegenkomen in de bebouwde kom zoals in een stad of dorp, dan moet je de slang met rust laten en hulp vragen. Je kunt daarvoor de lokale politie of andere politie-eenheid of direct het noodnummer 112 bellen. De agent of specialist zal de slang proberen te vangen en deze meenemen naar een afgelegen deel om deze weer vrij te laten.

Wat doe je dan? Voorkomen is beter dan genezen. Wees voorzichtig waar je je handen en voeten neerzet. Slangen verstoppen zich het liefst op onopvallende plekken, zoals holletjes in de grond, rotsspleten, omgevallen boomstammen en lang gras. Ga je op pad in het donker? Gebruik dan een zaklamp. Veel slangen zijn op dit tijdstip het meest actief. Laat slangen met rust. Dit klinkt misschien heel logisch, maar 1 op de 5 slangenbeten ontstaan doordat mensen slangen lastigvallen. Zie je een slang? Geef hem dan de ruimte om te bewegen of loop er met een grote boog omheen. Laat de slang weten dat je er bent. Slangen kunnen niet goed horen, maar ze kunnen wel trillingen waarnemen. Stamp daarom met je voeten op de grond om eventuele slangen in de buurt af te schrikken. Ben je gebeten door een slang? Dan kan een adequate aanpak het verschil betekenen tussen leven en dood. Breng een drukverband aan. Wikkel het drukverband van onderen naar boven en over de gebeten plek. Wikkel het drukverband zo hoog mogelijk (bijvoorbeeld helemaal tot aan de lies). Houd de gebeten ledemaat stil (trek bijvoorbeeld geen broek uit). Wikkel het drukverband net zo straks als bij een verstuikte enkel. Heb je geen drukverband? Gebruik dan een T-shirt of andere kleding. Mankeer het gebied van de beet op het verband. Immobiliseer het gebeten gebied. Breng indien mogelijk een spalk aan. Immobiliseer de gewichten aan beide kanten van de slangenbeet. Kortom: blijf zo stil mogelijk liggen. Bel het noodnummer. Bel het noodnummer zo snel mogelijk. In Australië is dit 000 of 112 in een afgelegen gebied met slechte verbinding. Monitor de symptomen in de gaten. Twijfel je over de slangenbeet? Voer dan toch altijd eerste hulp uit en bel het noodnummer. Zelfs als je last hebt van een ‘droge beet’ – dit is wanneer de slang geen gif injecteert – is het advies om hulp te zoeken.