Hoe onderhoud ik mijn spade?

Als je je tuingereedschap goed onderhoudt, heb je er langer plezier van. Het is heel belangrijk om je gereedschap scherp te houden. Na het spitten maak je je tuingereedschap schoon met een droge borstel. Je veegt de grond van je schop of schoffel af. Zet je schop of schoffel stevig vast, bijvoorbeeld door hem vast te klemmen in de bankschroef. Neem een vijl die niet te grof is, maar ook zeker niet te fijn. Vijl het blad vanaf het snijvlak naar de steel toe, en houd hierbij goed schuin aan. Voel met je vingers voorzichtig op het snijvlak of je schop of schoffel glad is: voelt het ruw aan, dan is het scherp. Waar het snijvlak glad aanvoelt, is het nog bot en moet je nog verder vijlen. Als je snijvlak scherp is, draai je de schop om. Daar is een randje overgebleven, veroorzaakt door het vijlen aan de voorkant – de braam. De braam haal je eraf door er heel licht met de vijl overheen te gaan. Dit kun je uit de losse hand doen. Als je de schop niet meteen hoeft te gebruiken, kun je het blad en de steel invetten met lijnolie, dit voorkomt dat het blad gaat roesten en de steel gaat uitdrogen. Dit groot onderhoud doe ik zo’n drie keer per jaar, maar daarbij is het belangrijk dat je je gereedschap na elk gebruik schoonborstelt. Ik bewaar mijn borstel op dezelfde plek als het gereedschap, zodat ik het gemakkelijk even kan schoonmaken. Bewaar je gereedschap onder een afdak, zodat het niet nat wordt door de regen.

Spoel na het tuinieren je werktuigen steeds goed af en maak ze droog met een doek. Bij spades, vorken, harken, rieken en plantenschoppen kan je het vuil eenvoudig verwijderen met een (staal)borstel. Smeer de metalen onderdelen ook regelmatig in met wat huishoudolie om de oppervlakken glad en glanzend te houden. Slijpen is bovendien helemaal niet moeilijk: smeer wat olie op een slijpsteen of een bijlvijl en maak ronde of halfronde bewegingen over het snijvlak. Je materiaal schoonmaken na een dag tuinieren is een goede gewoonte. Maar het is ook belangrijk om je gereedschap steeds veilig te bewaren op een droge plek. Nattigheid zorgt er namelijk voor dat de metalen onderdelen gaan roesten en als je gereedschap rondslingert zal het veel sneller bot worden. Als je alles ophangt of in een hoes steekt, heb je veel minder kans.

Spoel een hark, spade en schep na elk gebruik schoon en veeg het droog. Eventuele roestplekken verwijder je met fijn tot middelgrof schuurpapier, een slijpblokje of een staalborstel. Als je met ernstige roestvorming te maken hebt, kun je dit mechanisch verwijderen door een staalborstel op een boormachine te monteren. Houd tuingereedschap roestvrij door het te impregneren met een dun laagje plantaardige olie of siliconenspray. Doe dit zodra je de spullen een tijdje niet zal gebruiken. Hang gereedschap liever op in plaats van het neer te leggen. De randen blijven daardoor langer scherp.

Handgereedschap dat in contact komt met aarde zoals spades, schoppen, harken en onkruidwieders kunnen gereinigd worden met een stevige borstel. Hiermee kan je aarde en plantenresten verwijderen, eventueel gebruikmakende van een tuinslang. Hardnekkiger en aangekoekt vuil, bijvoorbeeld kleigrond, kan je losmaken met wat zachte zeep en water. Na het reinigen met water mag je niet vergeten het materiaal onmiddellijk droog te deppen om roestvorming te voorkomen, een gevaar dat altijd om de hoek loert. Tuingereedschap is hier namelijk zeer gevoelig aan want bij het tuinieren komt er altijd wel wat water of vocht aan te pas. Een handig hulpmiddeltje om dit te voorkomen is om de tools in te smeren met een dun laagje olie. Dat stoot water af en vormt een beschermende laag. Snoeischaren en messen slijpen is een belangrijke taak maar vergeet ook de spade en de schop niet. Door veelvuldig gebruik worden ze bot en vuil waardoor je meer inspanning moet leveren bij het snoeien van planten, struiken en bomen. Met bot snoeimateriaal krijg je geen schone snede waardoor de kans groter is dat er ziektes en schimmels de plant binnen dringen, en dat willen we niet. Met een scherpe schop kan je ook makkelijker doorheen wortels en onkruid in de aarde snijden. Slijpen doe je na het reinigen van het gereedschap. Je kan dit laten doen door een proffesional maar met een slijpsteen of slijpstaal kan je het zelf in handen nemen. Een slijpmachine is hiervoor ook heel handig. Het tuingereedschap is klaar als alle oneffenheden weg zijn. Stockeer na het onderhoud op het einde van het seizoen het tuingereedschap op een droge en vorstvrije plaats. Laat niks op de grond rusten maar hang ze op aan een gereedschapshaak. Tuinmachines die gevoelig zijn aan koude temperaturen kan je afdekken met een beschermhoes. Snoeischaren en messen die geslepen zijn kan je in een doek wikkelen en in een plastiek zak bewaren.

Je kunt een schep voor verschillende tuinactiviteiten en -klussen gebruiken. Je schep gaat veel langer mee wanneer je deze na gebruik even schoonmaakt. WD-40 Smart Straw kan je helpen bij het onderhouden van jouw schep. Zorg ervoor dat je alle materialen en benodigdheden bij de hand hebt en volg de stappen zorgvuldig. Zo weet je zeker dat jouw schep goed onderhouden is en blijft, en kun je er nog heel vaak mee tuinieren.

Voor je aan de slag kunt met slijpen van je tuingereedschappen moet je eerst twee dingen bepalen; de snijkant en de snijhoek. De snijkant is de scherpe kant van het gereedschap. Vijlen, slijpen, aanzetten en wetten zijn de belangrijkste vormen van onderhoud. Een vijl moet van zeer hard staal gemaakt zijn, omdat het gehard staal moet scherpen. Vijlen, slijpen, aanzetten en wetten zijn allemaal hetzelfde; ze zorgen ervoor dat je materiaal scherper wordt. Het verschil zit hem in de grofheid van het proces. Je werkt van grof naar fijn. Eerst met de vijl, dan aanzetsteen en tenslotte de wetsteen. Wetstenen hebben een fijne en een grove kant, de fijne kant is spiegelglad en voor de allerlaatste slijpbewerking. De vijl is dus van toepassing op een spade. Een vijl met een vlakke en bolle kant is het meest functioneel. De bolle kant gebruik je voor het vijlen van holle kanten (spade).