Hoe onderhoud ik mijn tuingereedschap?

Goed tuingereedschap is goud waard, maar alleen als je het goed onderhoudt. Door je tuingereedschap regelmatig schoon te maken en te slijpen, blijft het in topconditie en voorkom je onnodige slijtage. Een snelle schoonmaak na elke tuinklus is slim. Zo voorkom je dat vuil zich ophoopt. Grondiger onderhoud, inclusief slijpen en oliën, is vooral nodig bij het begin of einde van het tuinseizoen, na zware of intensieve klussen of als je merkt dat je gereedschap minder scherp of stroef werkt. Verwijder aarde en vuil met een droge doek of borstel Ontvet met alcohol of een speciale reiniger bij harsresten Breng een dun laagje olie aan op metalen onderdelen tegen roest. Bijvoorbeeld Ballistol. Gebruik een onderhoudsolie voor houten handgrepen om uitdroging te voorkomen. Tuingereedschap slijpen kan op twee manieren: je haalt het gereedschap over de slijpsteen, of juist de slijpsteen over het gereedschap. In de meeste gevallen werkt die laatste methode het beste. Dat komt doordat tuingereedschap vaak vrij groot is, waardoor het lastig is om het stabiel vast te houden én tegelijk in de juiste slijphoek te blijven. Zelfs bij kleinere tools zoals een snoeischaar kies je meestal voor de methode waarbij je de slijpsteen beweegt. Voor sommige gereedschappen bestaan er speciale slijpstenen die beter aansluiten op de vorm van het lemmet.

Het moment dat ons tuingereedschap de berging ingaat voor de winter is tegelijkertijd het moment om je tuingereedschap in topvorm te brengen voor het nieuwe seizoen. Schoonmaken, slijpen, controleren op gebreken, beschermen tegen vocht en kou, kapotte onderdelen vervangen… het hoort er allemaal bij. Handgereedschap zoals schoppen, harken en snoeischaren kunnen het beste schoongemaakt worden met een stevige borstel en water om vuil en modder te verwijderen. Gebruik indien nodig een schraper om aangekoekte aarde los te maken. Om ervoor te zorgen dat je gereedschappen goed blijven werken, is het belangrijk om bewegende delen te smeren. Na het slijpen smeer je het gereedschap lichtjes in met wat olie om het te beschermen tegen roest. Voor elektrisch en accugereedschap: controleer kabels en vervang bij tekenen van slijtage of beschadiging Berg je tuingereedschap op in een droge, goed geventileerde ruimte. Hang handgereedschap aan een muur of bewaar het in een gereedschapskist om te voorkomen dat het in contact komt met een vochtige vloer.

Tuingereedschap schoonmaken: na elke tuinklus het gereedschap dat je hebt gebruikt schoonmaken maar dat durven we, na de noeste arbeid, wel eens vergeten. Handgereedschap dat in contact komt met aarde zoals spades, schoppen, harken en onkruidwieders kunnen gereinigd worden met een stevige borstel. Vergeet ook de plantensteunen, zaaitrays en plantenbakken niet want daar kunnen zich ziektekiemen nestelen, zeker als ze reeds in contact geweest zijn met zieke planten. Houten tools, stelen of handgrepen kunnen ingeolied worden met bijvoorbeeld lijnzaadolie om langer mee te gaan. Na het reinigen met water mag je niet vergeten het materiaal onmiddellijk droog te deppen om roestvorming te voorkomen, een gevaar dat altijd om de hoek loert. Gereedschap met lichte roestvorming hoef je niet onmiddellijk te vervangen door nieuwe tools maar geef het wel de juiste zorgen om verdere aantasting te voorkomen. Je kan roest verwijderen met staalwol, met een staalborstel of een aantal huis tuin en keukenmiddeltjes proberen: azijn, limoen en zout, coca cola of baking soda. Laat het gereedschap een aantal uren trekken, de roest zal ontbinden waarna je het makkelijker kunt verwijderen. Slijp je tuingereedschap: Snoeischaren en messen slijpen is een belangrijke taak maar vergeet ook de spade en de schop niet. Met een scherpe schop kan je ook makkelijker doorheen wortels en onkruid in de aarde snijden. Slijpen doe je na het reinigen van het gereedschap. Snoeischaren moeten voor het slijpen eerst behandeld worden met staalwol die bevochtigd is. Indien mogelijk kan je de snoeischaar uit elkaar halen. Na het slijpen mag je de schaarbladen inwrijven met wat olie. Stockeer na het onderhoud op het einde van het seizoen het tuingereedschap op een droge en vorstvrije plaats. Laat niks op de grond rusten maar hang ze op aan een gereedschapshaak. Tuinmachines die gevoelig zijn aan koude temperaturen kan je afdekken met een beschermhoes. Snoeischaren en messen die geslepen zijn kan je in een doek wikkelen en in een plastiek zak bewaren.

Na het tuinieren zou je eigenlijk direct het tuingereedschap moeten schoonmaken. Haal de aarde van je schoffel, hark of schep met water of een harde borstel als de aarde nog blijft plakken. Heb je water gebruikt? Maak het dan vervolgens ook goed droog, want water veroorzaakt natuurlijk roest. Gereedschap met scherpe randen heeft extra aandacht nodig, zoals een snoeischaar, messen of bijlen. Je wilt voorkomen dat ze snel bot worden, dus poets ze vooral schoon met een doek. Soms kan er wat hard op je snoeigereedschap zitten. Een handige tip om het gereedschap te beschermen tegen roest is door het in te smeren met een laagje olie. Soms ontstaat er toch roest, ondanks al je inspanningen. Dit kan gebeuren helaas, maar het tuingereedschap met roest is niet direct afgeschreven! Gebruik schuurpapier of een stallborstel om de roest eraf te boenen. Ook kun je het gereedschap een paar uur laten weken in witte azijn. Het gebruik van scherpe randen maakt een stuk tuingereedschap voeg of laat bot. Daarom zul je regelmatig moeten slijpen. Lijnzaadolie is goed om het hout mee in te smeren, zodat het in een goede conditie blijft. Als je klaar bent met het gebruik van het gereedschap en vervolgens het onderhoud ervan, dan is het tijd om het weer netjes op te bergen. Wist je dat het beter is om gereedschap op te hangen? Op de grond wordt het sneller bot en is de kans op roesten groter in verband met het vocht.

Om je tuingereedschap goed te onderhouden, moet je eerst stap 1 volgen: maak je tuingereedschap schoon. Ben je klaar met tuinieren, maak dan direct je tuingereedschap schoon. Na contact met de aarde is het belangrijk de restjes hiervan te verwijderen. Dit hoeft echt niet uitgebreid, gewoon even afspoelen met de tuinslang is in de meeste gevallen al voldoende. Blijft de grond toch nog plakken? Schrob het er dan met een borsteltje even af. Tuingereedschap met scherpe randen, zoals bij snoeischaren en messen, vergen wat extra aandacht. Om te voorkomen dat ze snel bot worden kun je ze het beste schoonmaken met een doekje. Hardnekkige vlekken maak je het makkelijkst schoon met een beetje afwasmiddel of wasbenzine. Schoonmaken alleen is helaas niet genoeg, want voor je het weet heeft roest zich vastgegrepen aan je gereedschap. Er komt bij tuinieren nu eenmaal water of vocht kijken en dat trekt roest aan. Olie is waterafstotend en werkt daarom perfect als bescherming tegen roest. Je hoeft hiervoor alleen maar een dun laagje olie over je tuingereedschap te smeren om het te beschermen. Het ontstaan van roest betekent niet direct het einde van je tuingereedschap, maar is wel vervelend. Je kunt dit namelijk gemakkelijk zelf verwijderen. Handige middeltjes hiervoor zijn witte azijn, WD-40 of een aardappel met afwasmiddel. Hoe goed je ook voor je tuingereedschap zorgt, het zal op den duur altijd een keer bot worden. Om er toch optimaal van te blijven genieten is het eens in de zoveel tijd nodig om je materiaal te slijpen. Denk hierbij niet alleen aan je snoei- of heggenschaar, maar ook je schop en schoffel werken weer als nieuw nadat ze geslepen zijn. Het onderhouden van tuingereedschap stopt niet bij de metalen gedeeltes, ook de houten handvaten kunnen wat onderhoud gebruiken. Het gebruik van lijnzaadolie zorgt ervoor dat het hout in perfecte conditie blijft. Het vormt een beschermlaag waardoor het minder vatbaar is voor de elementen en eventuele schimmels. Nadat je alle voorgaande stappen hebt doorstaan, moet het gereedschap ook opgeborgen worden. Om slijtage zo veel mogelijk te vermijden is het verstandig niets op de grond te zetten of leggen. Het is dus aan te raden je tuingereedschap op te hangen om roestvorming en botheid te voorkomen. Bewaar je spullen dus zo veel mogelijk in een droge omgeving.